De comeback van het algemene basisinkomen

“Via het algemeen basisinkomen deelt de staat geld uit aan mensen, net zoals ze dat nu doet, maar dan op een andere manier”, legt Duchâtelet ons het basisinkomen uit. “Het huidige systeem kent grote fouten. Neem bijvoorbeeld de werkloosheidsuitkering. Door die vervangingsuitkering zijn mensen minder geneigd te werken, want het verschil tussen werken en een uitkering krijgen bedraagt maar een euro per uur. Dan moet je wel idioot zijn om te gaan werken. Het basisinkomen daarentegen schenkt iedereen een basis van inkomen. Wie dat wenst, kan daarnaast bijverdienen wat hij wil. Door twee uur per week te werken, of tien of vijftig. Of je nu gepensioneerd bent, huisvrouw of werkloos.”

Hoeveel zou dat basisinkomen bedragen?

“Rond de 800 euro per maand. Als je nu optelt wat de staat allemaal uitdeelt aan werkloosheidsuitkeringen, aan pensioen en aan kindergeld, dan kom je ongeveer op dat bedrag.”

Wat maakt het algemeen basisinkomen beter dan het huidige systeem?

“Als iedereen een basisinkomen krijgt, ontstaat een dynamiek die meer tewerkstelling creëert. De mensen gaan immers makkelijker iets anders bijdoen omdat ze al een basisinkomen hebben. Doordat we mensen geld geven, ontstaat er meer koopkracht in de economie. En daardoor krijgen andere mensen weer de gelegenheid om geld te verdienen.”
“Mensen moeten geld krijgen en weer opdoen. Jobs zijn een voorbijgestreefd begrip. Als je nu ergens niet graag werkt, en je neemt zelf je ontslag, heb je nergens recht op. Daarom werken meer dan de helft van de Belgen tegen hun zin. Vreselijk, niet? Hoeveel leerkrachten blijven hun werk doen omwille van hun inkomen en omwille van het pensioen dat ze later gaan krijgen? Terwijl het slechte leerkrachten zijn en die kinderen doodongelukkig zijn met die leerkracht. Dan is het basisinkomen een veel beter systeem. Als je met dat systeem ergens niet graag werkt, dan geef je gewoon je ontslag en kun je toch overleven. Je kunt gemakkelijker een job zoeken die je ligt.”

Vreest u niet dat mensen dit systeem gaan misbruiken om helemaal niets meer te doen?

“Een onderzoek heeft uitgewezen dat winnaars van Win For Life helemaal niet stoppen met werken. Die mensen doen net de dingen die ze graag doen, omdat ze zich dat kunnen veroorloven.” (Zie kaderstuk, nvdr.)

Wie gaat er dan de laagbetaalde jobs uitvoeren die niemand wil doen, maar die nu uit geldnood worden aangenomen?

“De dingen die niemand graag doet gaan meer betaald worden. In zekere mate is dat nu ook al zo, alleen is die markt nu overgereguleerd.”

Als het echt zo’n logisch systeem is, hoe komt het dan dat het basisinkomen er nog niet is?

“Daar zijn twee redenen voor. Aan de rechterzijde menen veel stemgerechtigden dat wie niet werkt, maar moet omkomen van de honger. Want zij werken zelf zeer hard. Zij vinden het onrechtvaardig dat wie niet werkt, geen geld krijgt. Honderdvijftig jaar geleden moest iedereen inderdaad echt werken om de economie draaiende houden. Vandaag is slechts 8% van de bevolking in België bezig met de productie van goederen. Er is geen nood meer aan echt werk in de klassieke zin van het woord. De economie kan daar niet meer rond draaien, dat is niet meer van deze tijd. Maar de gewone mensen zijn niet mee met die evolutie. Die hebben het van hun ouders ingepompt gekregen dat je moet werken voor je geld. En die stemmen dus enkel op politici die dat systeem ook verkondigen. Daarom is de rechterzijde tegen het basiskomen.”
“Maar anderzijds zijn ook aan de linkerzijde de socialisten en de vakbonden tegen, omwille van hun macht. Als je morgen een basisinkomen invoert, heb je overmorgen geen vakbond meer nodig. De afhankelijkheid die nu gecreëerd is door de politiek en door de vakbonden, wordt dan opgeheven. Daarom zijn de vakbonden en de socialisten tegen.”

Gaat het basisinkomen er ooit echt van komen?

“Het staat met zekerheid vast dat een aantal landen het gaan invoeren. Er zijn teveel goede economen die ervan overtuigd zijn dat dit de toekomst is. Als het er in Zwitserland van komt, dan ga je zien dat veel jongeren naar daar verhuizen. Landen zullen moeten strijden om de gunsten van de bevolking.”

‍